Tư liệu NGÀNH SÓI
Rừng Việt Nam hình như không có thứ thú nầy. Hình dung của nó có thể tưởng tượng khi chúng ta thấy những chó được nhiều gia đình nuôi, thứ chó Tây, giống Đức, gọi là “lu” ( loup = chó sói ), hay gọi là “béc-rê”, do chữ Pháp “berger” có nghĩa là người chăn cừu, vì thứ chó giống như sói đó, ở những nước Âu Tây được dùng để giúp vào việc chăn những bầy cừu.
Chó sói có nhiều cỡ, tùy theo giống tại mỗi nước. Nó có thể dài từ 1m30 đến 1m70, từ mũi đến chóp đuôi, cao từ 60 đến 90 cm, đo từ vai xuống, và nặng từ 18 đến 80 ký. Mõm dài, đuôi dài, hai tai thẳng đứng; góc độ nhìn của mắt lớn, có thể thấy hai bên không phải ngoảnh đầu.
Sắc lông có thể toàn trắng, đó là giống ở miền Bắc địa cầu, hay xám, nâu hay đen, hay xám lẫn đen hay bụng vàng lưng đen v.v… Cũng có chó sói màu đỏ, giống nầy nhỏ hơn chó màu xám.
Chó sói có thể ở nhiều nơi, từ thảo nguyên (đồng bằng có cỏ lớn) đến rừng rậm, miễn là chỗ ấy có mồi để sinh sống. Núi cao và sa mạc thì không có chó sói. Số sói đông nhất hiện nay sống ở Gia Nã Đại và Alaska ( Bắc Mỹ)
Sói sống thành bầy, thường gồm một sói đực lớn, sói cái và sói con một hay vài năm tuổi. Một bầy có thể đến 36 con, nhưng nhiều bầy lại chỉ có từ 2 đến 8 con thôi. Mỗi bầy dành cho mình một lãnh thổ để sinh sống rộng từ 130 đến 13.000 cây số vuông, và sẽ chống cự lại những thú khác đặt chân vào lãnh thổ đã chiếm. Sói sống theo một trật tự nghiêm ngặt. Sói đầu đàn, thường là con đực, được những nhà nghiên cứu động vật gọi là con đực an pha (alpha), con cái lớn nhất của bầy là cái an pha, phục tòng đực an pha, nhưng chế ngự tất cả sói khác trong bầy.
Sói sống theo hai lối trong năm, từ Xuân đến Thu thì sống cố định, mùa Thu và Đông thì sống di chuyển, nay đây mai đó. Trong thời gian sống cố định, hoạt động của sói là săn sóc các sói con ở hang hay chỗ ở khác. Mùa Thu thì hoạt động không chú trọng đến những con nữa, sói lớn đi săn một mình. Lúc đó sói con cũng có thể đã đi theo sói lớn, cho đến năm sau thì cả bầy đều đi săn chung trong lãnh thổ của mình. Tuổi thọ của chó sói sống hoang dã trung bình là mười năm.
Không có thú vật nào bị hiểu lầm, sợ, ghét, bách hại bằng chó sói. Nhưng cũng không có thú nào được danh vọng trong văn chương và lịch sử nhân loại bằng chó sói. Sói đã có công nuôi dưỡng con người sau nầy làm vua đầu tiên của La Mã (Rome), và chẳng thua gì các vĩ nhân, chó sói đã được tạc tượng để tôn vinh như qua pho tượng đồng danh tiếng Sói Cái với hai song sinh, Romulus và Remus đang bú. Sói được ca tụng trong văn chương, như là một loại anh hùng khinh thường cái chết, mà con người có thể bắt chước. Sói ngày nay tiếp tục được nhắc đến với tình cảm trong một tác phẩm của một đại văn hào Anh, nói chuyện Sói lo che chở, muôi dưỡng và giáo dục một bé-người mà sói đặt tên là Mowgli.
Đó là nhân vật thuộc mê tín dị đoan, hơn là có thật. Chúng ta có thể liên tưởng đến những nhân vật trong truyện Tàu như Liêu Trai Chí Dị, trong đó nói đến những hồ ly tinh, hay những người hiện từ những nấm mồ, hay những mỹ nhân như trong Bích Câu Kỳ Ngộ, thoát từ một bức tranh để trở thành người thiệt. Ở Âu châu, người ta có chó sói-ma, hay sói hóa người, người hóa sói (loup-garou, were-wolf). Có thể đó là những con người thật làm điều phi pháp mượn lốt chó sói để dấu căn cước và xóa vết tội ác. Các làng quê ở Pháp dùng chữ “chó sói” để dọa con nít, như tiếng “ông kẹ” của chúng ta.
Tác giả: Cung Giũ Nguyên
1. Chó Sói
1. Chó Sói
Rừng Việt Nam hình như không có thứ thú nầy. Hình dung của nó có thể tưởng tượng khi chúng ta thấy những chó được nhiều gia đình nuôi, thứ chó Tây, giống Đức, gọi là “lu” ( loup = chó sói ), hay gọi là “béc-rê”, do chữ Pháp “berger” có nghĩa là người chăn cừu, vì thứ chó giống như sói đó, ở những nước Âu Tây được dùng để giúp vào việc chăn những bầy cừu.
Chó sói có nhiều cỡ, tùy theo giống tại mỗi nước. Nó có thể dài từ 1m30 đến 1m70, từ mũi đến chóp đuôi, cao từ 60 đến 90 cm, đo từ vai xuống, và nặng từ 18 đến 80 ký. Mõm dài, đuôi dài, hai tai thẳng đứng; góc độ nhìn của mắt lớn, có thể thấy hai bên không phải ngoảnh đầu.
Sắc lông có thể toàn trắng, đó là giống ở miền Bắc địa cầu, hay xám, nâu hay đen, hay xám lẫn đen hay bụng vàng lưng đen v.v… Cũng có chó sói màu đỏ, giống nầy nhỏ hơn chó màu xám.
Chó sói có thể ở nhiều nơi, từ thảo nguyên (đồng bằng có cỏ lớn) đến rừng rậm, miễn là chỗ ấy có mồi để sinh sống. Núi cao và sa mạc thì không có chó sói. Số sói đông nhất hiện nay sống ở Gia Nã Đại và Alaska ( Bắc Mỹ)
Sói sống thành bầy, thường gồm một sói đực lớn, sói cái và sói con một hay vài năm tuổi. Một bầy có thể đến 36 con, nhưng nhiều bầy lại chỉ có từ 2 đến 8 con thôi. Mỗi bầy dành cho mình một lãnh thổ để sinh sống rộng từ 130 đến 13.000 cây số vuông, và sẽ chống cự lại những thú khác đặt chân vào lãnh thổ đã chiếm. Sói sống theo một trật tự nghiêm ngặt. Sói đầu đàn, thường là con đực, được những nhà nghiên cứu động vật gọi là con đực an pha (alpha), con cái lớn nhất của bầy là cái an pha, phục tòng đực an pha, nhưng chế ngự tất cả sói khác trong bầy.
Sói sống theo hai lối trong năm, từ Xuân đến Thu thì sống cố định, mùa Thu và Đông thì sống di chuyển, nay đây mai đó. Trong thời gian sống cố định, hoạt động của sói là săn sóc các sói con ở hang hay chỗ ở khác. Mùa Thu thì hoạt động không chú trọng đến những con nữa, sói lớn đi săn một mình. Lúc đó sói con cũng có thể đã đi theo sói lớn, cho đến năm sau thì cả bầy đều đi săn chung trong lãnh thổ của mình. Tuổi thọ của chó sói sống hoang dã trung bình là mười năm.
2. Tăm tiếng của Sói
Không có thú vật nào bị hiểu lầm, sợ, ghét, bách hại bằng chó sói. Nhưng cũng không có thú nào được danh vọng trong văn chương và lịch sử nhân loại bằng chó sói. Sói đã có công nuôi dưỡng con người sau nầy làm vua đầu tiên của La Mã (Rome), và chẳng thua gì các vĩ nhân, chó sói đã được tạc tượng để tôn vinh như qua pho tượng đồng danh tiếng Sói Cái với hai song sinh, Romulus và Remus đang bú. Sói được ca tụng trong văn chương, như là một loại anh hùng khinh thường cái chết, mà con người có thể bắt chước. Sói ngày nay tiếp tục được nhắc đến với tình cảm trong một tác phẩm của một đại văn hào Anh, nói chuyện Sói lo che chở, muôi dưỡng và giáo dục một bé-người mà sói đặt tên là Mowgli.
3. Người sói
Đó là nhân vật thuộc mê tín dị đoan, hơn là có thật. Chúng ta có thể liên tưởng đến những nhân vật trong truyện Tàu như Liêu Trai Chí Dị, trong đó nói đến những hồ ly tinh, hay những người hiện từ những nấm mồ, hay những mỹ nhân như trong Bích Câu Kỳ Ngộ, thoát từ một bức tranh để trở thành người thiệt. Ở Âu châu, người ta có chó sói-ma, hay sói hóa người, người hóa sói (loup-garou, were-wolf). Có thể đó là những con người thật làm điều phi pháp mượn lốt chó sói để dấu căn cước và xóa vết tội ác. Các làng quê ở Pháp dùng chữ “chó sói” để dọa con nít, như tiếng “ông kẹ” của chúng ta.
Được sửa bởi Admin ngày Sun May 11, 2008 2:18 am; sửa lần 1.